Tierra del Fuego

Eerst maar even een mededeling van huishoudelijke aard: we hebben wat problemen met het uploaden van video's naar Youtube. Dit blog heeft daarom maar een paar filmpjes. Hopelijk is het euvel de volgende keer opgelost!

Tierra del Fuego

Vuurland! We zien onszelf nóg over de atlas van onze ouders gebogen liggen. Op de grond, want zó deed je dat! Grote bladzijden omslaan, op weg naar vreemde werelddelen en bijzondere landen. Namen die tot de verbeelding spraken. Vuurland! Filmpje van de oversteek: klik!

Naar Vuurland! Straat Magelhaes. 

Kleine lekkage aan de voorsteven...

Waar kwam die naam vandaan? Vulkanen toch zeker! We wisten het niet, de werkelijkheid was anders. Het bleken grote vuren te zijn geweest die de Portugese en Spaanse ontdekkingsreizigers op het land zagen, aangestoken door de inheemse bevolking. "Wilden", "heidenen" in hun beeld, maar het waren in de eerste plaats vooral mensen met een stabiele levenswijze die ze al duizenden jaren volhielden. Binnen enkele eeuwen was dat allemaal voorbij. Daarover later meer.

Hè?! - Waar zijn de bergen

Nog zo'n verbeeldings-dingetje dat niet klopte: komen we op Vuurland aan, is het helemaal kaal en vrijwel vlak! Geen woeste bossen, geen rauwe bergen. Om met oud-collega Wout te spreken: "hoe kan dat nou"?

Het kerkje van het bizarre dorp Cerro Sombrero 

Blijkbaar liggen die bergen en de rest ergens verder naar het zuiden, daar komen we later dan wel aan toe. Eerst naar Cerro Sombrero, bizar stadje, ongeveer eigendom van ENAP, de staats- oliemaatschappij. Maar wel een fantastisch info-centrum, met gratis wc, warme douche, zéér uitgebreide info over heel zuid Chili. Wij blij, weer eens helemaal schoon naar bed, morgen staat er een nieuw hoogtepunt op de agenda! 

Pingüino Rey - de koningspinguin

De op één na grootste pinguïn ter wereld - daar rij je toch zeker een eindje voor om?! Vanuit Cerro Sombrero is het eigenlijk maar een kippe-eindje naar het privé-parkje waar de koningspinguins worden beschermd. Ze zijn hier een aantal jaren geleden aan wal gegaan en broeden uitbundig. De kolonie is nu zo'n 200 dieren groot, knappe prestatie als je bedenkt dat de broedtijd meer dan een jaar duurt!  En wij gaan ze zien, én horen. Hoe gaaf is dát!
We doen eerst een filmpje (klik!) en wat plaatjes, om in de stemming te komen:

Wat heb jij daar?

Staande vergadering

Voetje voor voetje 

Bijzonder spul die dames en heren, voor wie, net als wij, niet in het hoofd van pinguïns kan kijken.

Gaat er ééntje lopen, dan lopen er altijd wel een paar mee. Staan er een paar al een tijdje gebroederlijk naast elkaar, dan begint er altijd wel eentje met z'n vleugels te meppen. En zó kwam die vergadering tot stand: klik! 
Is het een tijdje stil, dan strekt er altijd wel eentje ineens de nek om snoeihard te gaan brullen. Moet je indruk maken, dan loop je gewoon heel swagger ergens heen. Gegarandeerd dat niemand bij je in de buurt durft te komen: klik! (Echt even kijken, zo lachen) Soms leidt dat tot niets en dan loop je gewoon terug... klik!
Waarom? Geen idee. Het lijken soms net mensen ...

Rechts een jonkie met nog wat bruine donsveren 

Twee jonkies. Rechts moet nog heel wat dons eraf!

NP Tierra del Fuego

Midden op het eiland richting het zuiden, begint het land te glooien en komen er boompjes op de vlaktes. Het wordt hoger en hoger, ruiger, de bergtoppen raken besneeuwd. Dít is misschien wel het Vuurland van onze dromen! 

Zuurdoorn (Berberis ilicifolia)

Llao llao, ook wel pan de indio. Eetbare paddestoel (Cyttaria hariotti)

Erg hoog wordt het trouwens nooit: de boomgrens ligt op 600 m en geen enkele top komt boven de 2500m uit. Maar het ziet er prachtig uit - op naar Parque Nacional Tierra del Fuego! Eerst nog even boodschappen doen in de tot nu toe meest afschuwelijke stad van onze reis: Ushuaia, hoofdstad van Vuurland. Wat een dump! Gauw verder, op naar camping Laguna Verde. 

Caracara (Caracara plancus)

Chimango (Milvago chimango)

Mooi plekje uitgezocht - alleen jammer dat alle wegen in het park gravelwegen zijn en dat dat leidt tot een enorme stofzooi. Niet normaal.
We doen drie mooie wandelingen in het park, het is er echt heel mooi, toch blijft het gevoel over niet écht op Vuurland te zijn. Waar is dat taaie rauwe, dat onbarmhartige ruige? 

Reuzenbooteend  (Tachyeres pteneres). 74-84 cm groot. Joekel!

Grijskopgans (Chloephaga poliocephala)

Chileense vuurstruik (Embothrium cicvineum)

Het lijkt erop dat die kant van Vuurland voor ons verborgen blijft, achter de woeste, besneeuwde bergtoppen voorbij het Beagle-kanaal, tegen de oceaan aan. Terrein voor de stoere schoenen van rauwe bonken op expeditie, voorzien van gesponsorde overlevingspakken en waterdichte donsjassen, of voor, op veiliger afstand, binnenzittende liefhebbers van cruiseschepen zonder slagzij. 
Niet voor low-budget pensionado's.

Zwarte geschiedenis

In het museum dat het park rijk is, lezen we over een duistere bladzijde in de geschiedenis van Vuurland. Over hoe de nieuwe machthebbers met de oorspronkelijke bevolking omging. Mensen doodschieten bijvoorbeeld, gewoon voor de lol. Of omdat je vindt dat scholing, kleding en voeding te duur zijn. Of omdat ze over je prikkeldraad zijn geklommen toen ze dat tegenkwanen - prikkeldraad dat ze nog nooit op het land waren hadden gezien. Het land was immers van iedereen? Of omdat ze jouw schaap hadden opgegeten - schapen die de plaats van guanaco's hadden ingenomen en guanaco's waren toch ook van iedereen?

En dan na elke slachtpartij er fijntjes op wijzen dat de wet het toestond, dat je zelfs een beloning kreeg als je afgesneden oren of borsten overhandigde.

Mensen gedwongen naakt op de foto zetten, omgaat je als cultureel antropoloog van mening was dat  "wilden" nu eenmaal naakt rondliepen. Ook wanneer de gemiddelde temperatuur niet boven de 5C uitkwam, de sneeuw onder hun voeten zichtbaar was, hun kleding achter hun lag en ze van de kou hun vuisten gebald en schouders opgetrokken hadden.

Dat is het Vuurland waarover je maar weinig hoort. Vier volken door blanke overheersers gedecimeerd, hun nazaten gemarginaliseerd. Het is eigenlijk het verhaal van de menselijke geschiedenis, waar ook ter wereld en wanneer dan ook. Het is een ononderbroken drama van overheersing, van tirannie, van waanzin. We moesten ons collectief schamen.

End of the road

Het gebeurt niet vaak dat je bij het definitieve einde van iets aankomt. In Nieuw Zeeland stonden we ooit bij het meest zuidelijke punt van het zuider eiland, hier op Vuurland konden we naar het "End of the Road" toerijden. Na een prachtige rit langs de zuidkust en een rustige overnachting aan het Beagle kanaal reden we door tot het niet meer kon. 

Zicht op het Beagle kanaal

Beagle kanaal. Je moet toch ergens slapen!

Verder naar het zuiden ging niet: we stonden op 54° 58'.519 zuiderbreedte
(voor de liefhebber: 66° 44'.678 W).
Geen sterren, vuurpijlen en gevulde koeken (© Koot en Bie), maar straatje keren en terugrijden, tot zover dit hoogtepunt! Daarna door naar het noorden, 's middags en 's avonds in de stromende regen. Bij het inhalen van een vrachtwagen kregen we nog een dikke ster in de voorruit, waar nu een barst zich langzaam aan het voortplanten is. Balen!
Overnachten doen we voor nop de P van een benzinestation (waar we ook nog konden douchen) en de volgende dag door naar Porvenir, dorpje aan de Straat van Magelhaes. In dik twee steken we de Straat voor de tweede en laatste keer over, terug naar het vasteland van Zuid-Amerika.

Stromatolieten - spiegel van het begin

De ochtend vóór de oversteek vanuit Porvenir reden we nog langs een geweldige verrassing, waar we uitgebreid en vol verwondering bij hebben stilgestaan: stromatolieten.
We nemen onszelf (en de lezers) even een stukje mee in de geschiedenis: stromatolieten zijn de fossiele resten van (kolonies van) één van de allervroegste levensvormen op aarde: cyanobacteriën van zo'n 3 miljard jaar geleden. DRIE MILJARD! 3.000.000.000 jaar oud zijn die fossielen. ALLES hebben die versteende kleintjes meegemaakt. 

Stromatolieten bij Porvenir, Vuurland 

Doen we even het spelletje "stel dat de geschiedenis van de aarde één jaar lang is en op 1 januari begint", dan komen die bacteriën rond april in zicht. Véél later, pas eind november, leven de bomen waarvan wij later in Jaramillo de versteende resten zien. Een week voor kerst zorgt een komeet voor het uitsterven van de dinosauriërs. De mens is er nog lang niet: de vroegste voorouders lopen op 31 december om vier uur 's ochtends rond, de moderne mens om 7 minuten voor middernacht en onze jaartelling begint om 12 seconden vóór…
Op die klok hebben we dit jaar nog een milliseconde te gaan.

De tijd vliegt

Om kort te gaan: we gaan verder! Op het vasteland staat ons een van de grootste wandelavonturen van het nog zo prille pensionado-schap te wachten: de trekking door Torres del Paine!

Een stormvogel, welke weten we niet.

Weer op het vasteland van Zuid-Amerika