Kerstmis 2017
We kunnen het eerste blog van 2018 niet beginnen zonder eerst een blik te werpen op het feest der feesten in Nieuw Zeeland: Kerstmis. Klik!
Possum: revisited
Dom, dom, dom en met excuses aan onze lezers en het lijdend voorwerp zelf! Hadden we in het vorige blog de Possum uitgescholden voor opossum! Fout! De opossum woont op zijn gemak en met ieders goedvinden in de Amerika’s, terwijl de plaag-exoot waar hier in Nieuw Zeeland onverdroten op gejaagd wordt, de voskoesoe is. Dat wisten jullie, onze lezers, uiteraard allang. Sympathiek om ons niet direct op deze erreur te wijzen - jullie dachten natuurlijk ‘laat ze maar even, ze hebben het zó druk met genieten!’ En zo is het!
Huurauto
Niet omdat we het liften en bussen moe waren, maar gewoon omdat het Zuidereiland zó groot is en er relatief weinig mensen wonen. Daarom was een huurauto handig. Bovendien konden we dan makkelijker op plaatsen komen waar helemaal weinig mensen naar toe gaan, of alleen met volle auto’s.
De keuze was een personenauto of een campervan. Gezien de lange huurperiode (3 maanden) en ons budget kozen we voor een economy-class personenauto. Verhuurbedrijf werd Hardy Cars uit Nelson (website: klik!), vanwege de lage tarieven en het goede advies over eventuele koop en verkoop van een auto.
Helemaal in onze nopjes met de Toyota Ractis, in Europa verkocht als Verso-S. Mooiste ontdekking was dat de achterbanken volledig plat konden en we daarmee een slaapplek kregen waar we precies in pasten!
Van Mount Arthur naar 2018
Tijd voor een nieuwe multi-day hike! We kozen voor het in het noordwesten gelegen Tableland-curcuit. Drie overnachtingen, drieënhalve dag wandelen. Hoewel berucht om het mindere weer en de snel opkomende regens, hadden wij opnieuw Hans-en-Marleen weer: mooie zonnige dagen.
 |
| Flora Hut, Mount Arthur range |
 |
| Bovenop Mount Arthur |
 |
| Ook hier hebben ze zonnedauw! Drosera spatulata |
 |
| Drosera arcturi |
Na afloop van de tocht hebben we de vermoeide lijven in het beekje dat bij de Flora-hut stroomt, schoongewassen!
Oud en nieuw.
En dat nog steeds in 2017! Houdt het dan nooit op?! Hoogste tijd om daar eens een eind aan te maken. Voor oudejaarsavond hadden we via AirBnb een onderkomen gehuurd, wat een klein paleisje bleek te zijn.
We werden uitgenodigd om die avond bij de familie plus vrienden te komen en hadden daardoor de voor ons meest bizarre jaarwisseling in onze geschiedenis. En ook nog eens heel gezellig! Eén van de jongere gasten had haar telefoon zo geprogrammeerd dat exact om 00:00 de drumsolo uit Phil Collins’ In the air tonight (klik!) zou beginnen. Dat liep mis, want Phil was al klaar voordat de glazen vol geschonken waren. Glazen vol geschonken? Helemaal niet! Geen oudejaarsconference, geen oliebollen, geen nerveuzig, dan wel opgetogen (hè hè eindelijk 2018) aftellen naar het nieuwe jaar. Niets van dat al! Wat dan wel? Een slap APPLAUSJE! Alsof Seth Gaaikema een grap heeft gemaakt. (Of ook erg: Henk Elsink''s Kleine Johanna in Huisje Weltevrêe. Blaartrekkend, zo leuk! Klik!).
We keken elkaar even in volstrekte verwarring aan en besloten toen het goede voorbeeld te geven (wat echt door niemand gevolgd werd): we gaven elkaar een dikke pakkerd!
GELUKKIG NIEUWJAAR
DOC
Het Department of Conservation, DOC, is de duizendpoot die natuurbeheer in de ruimste zins des woords als taak heeft. De natuur in Nieuw Zeeland is ongelooflijk naar de knoppen geholpen. DOC werkt samen met een groot aantal partijen aan enig herstel. Dat is niet makkelijk. Zo kan er geen paar duizend jaar van afgebleven worden totdat moeder natuur de boel zelf hersteld heeft. Ook zijn er grote commerciële en niet zelden met natuur(herstel) conflicterende belangen, die landbouw en veeteelt heten.
De aanpak van exoten als voskoesoe (daar is-ie weer), hermelijn, chamois en konijn gaat niet zachtzinnig. Via jacht (waar DOC ruimhartig vergunningen voor afgeeft), maar vooral door het droppen van pellets met voor zoogdieren dodelijk gif (kaliumcyanide, en voor de liefhebbers: natriumfluoracetaat 1080, klik!). En het helpt. Tijdelijk.
Soms moeten uiterste maatregelen genomen worden, bijvoorbeeld het verplaatsen van de laatste overlevende individuen van een soort naar roofdiervrij gemaakte eilanden: de Kakapo of de Black Robin (klik!)
DOC is ook het instituut dat het geweldige wandelnetwerk van Nieuw Zeeland beheert en onderhoudt, én de uitbater is van honderden campings en hutten. Die hutten zijn echt speciaal, kennen we niet op die manier in Europa, vandaar wat tekst erover:
Naast de duurdere, grote en bemande hutten die op de routes van de Great Walks staan, kent DOC nog drie andere hut-types:
- Serviced huts, met matrassen, koud water, toilet (long drop), wasbakken, stalen aanrecht en een houtkachel. Soms zijn er gaskookplaten en is er een hutwachter aanwezig. Kosten 15 NZD pppn (ongeveer 9,5 euro);
- Standard huts, met matrassen, koud water en een toilet (long drop). Beneden de boomgrens hebben de hutten een houtkachel. Kosten 5 NZD pppn;
- Basic huts hebben (soms zeer) beperkte faciliteiten, maar zijn dan ook gratis.
Daarnaast kun je een huttenpas kopen voor ongeveer 60 euro die een half jaar geldig is voor alle hutten met uitzondering van de hutten van de Great Walks, die moet reserveren en apart betalen.
Het ‘leven’ in de hutten is divers. Eén keer waren we met z’n tweetjes, heel apart. Soms was het wat voller of helemaal vol en was het een drukte van belang rond de wasbakken of het aanrecht. De long drop kan behoorlijk naar ammoniak ruiken. De slaapruimtes, waar je in stapelbedden of met meerdere mensen naast elkaar ligt, zijn ‘s nachts het domein van groot of klein gesnurk, gekuch, gepuf of van geluiden met een duistere oorsprong.
‘s Ochtends zijn de meesten vroeg wakker, wordt er gefluisterd of gewoon ongegeneerd hardop gesproken. Na een tijdje heeft vrijwel iedereen de rugzak weer op, zijn de plannen voor de nieuwe bestemmingen besproken en is de hut even later weer leeg.
Op weg!
De route tussen Hope, waar onze AirBnb was, en de volgende bestemming was niet bijzonder gezellig. Veel kale landbouw, actieve houtkap. We rijden naar Westport, een naar verluidt bruisend stadje aan de westkust (!). Onderweg nog even gestopt bij een kleine zeeleeuw-kolonie. Onze eerste, altijd bijzonder, er volgen nog veel meer! En Westport? Geen moer aan hoor, alleen het verblijf op de camping is om twee redenen het vermelden waard: op de camping worden ongelofelijk vieze kolen gestookt (voor de warm water voorziening), waardoor het overal naar asfalt rook. Best lekker, als je er van houdt. Én het was de eerste nacht in ons ‘campertje’: alles op de voorstoelen en Jut en Jul helemaal happy achterin. Geweldig. Geen tent inpakken, gewoon de hele zooi van voor naar achter verplaatsen en wegwezen
 |
| Aan de westkust van het Zuider Eiland. Achapantus. |
Punakaki Pancake-rocks & Blowholes
De ingrediënten: sedimentatie, een paar miljoen jaar gesteentevorming,erosie en uplifting. Géén scheefzetten. Dan heb je met een beetje geluk pancake-rocks. Zien eruit als reusachtige stapels pannenkoeken. Vandaar de naam, vermoeden we :-)
Prachtig om te zien.
De voortdurende erosie heeft flinke gaten in de pannenkoeken geslagen, een soort Emmentaler pannenkoeken, zeg maar. De zee beukt in die gaten, waardoor het water er met kracht weer uitgeslagen wordt: Blow-holes! Een strak paadje er langs en je hebt een goed toegankelijke attractie! Met wat zon erbij goed voor mooie plaatjes.
De video is echt de moeite waard: klik! |
| Punakaki Pancake rocks & Blowholes |
De voortdurende erosie heeft flinke gaten in de pannenkoeken geslagen, een soort Emmentaler pannenkoeken, zeg maar. De zee beukt in die gaten, waardoor het water er met kracht weer uitgeslagen wordt: Blow-holes! Een strak paadje er langs en je hebt een goed toegankelijke attractie! Met wat zon erbij goed voor mooie plaatjes.
 |
| Pannenkoek voor de Pancake rocks |
De achterkant van prachtig
Via Arthur's Pass gaan we over de bergrug die van zuidwest naar noordoost het Zuidereiland doorsnijdt. En pollens! We hebben zomaar een winderige, regenachtige ochtend! Hoe moet dat dan met ons essentiële ochtendritueel: de koffie!? Ook daarvoor heeft Nieuw Zeeland geeigende oplossingen: klik!
Onderweg en voorbij Arthur's Pass zagen we prachtige coniferenbossen. Prachtig, tot je hoort dat die coniferen exoten zijn, “wildies” die zich enorm snel verspreiden. De jonge bossen zijn zaailingen van grote hagen die boeren als windbrekers hebben neergezet.
Onderweg en voorbij Arthur's Pass zagen we prachtige coniferenbossen. Prachtig, tot je hoort dat die coniferen exoten zijn, “wildies” die zich enorm snel verspreiden. De jonge bossen zijn zaailingen van grote hagen die boeren als windbrekers hebben neergezet.
We zagen ook velden en heuvels die er vanuit de verte prachtig bij lagen, maar waar we, dichtbij gekomen, mensen zagen die met een dikke snoeischaar bezig waren om grote prikkelstruiken weg te knippen. Goede zaak, zou je zeggen, misschien een beetje kansloos, dat wel.
Totdat je hoort dat die doornenstruiken zich vrijwel ongeremd op het droge, kaalgetrokken land verspreiden, tot groot ongenoegen van de landbouwers - niet van de mensen van DOC, want de struiken vormen een prima beschermend micro-habitat voor endemische planten die nu eens niet door koeien en schapen worden gekortwiekt, waardoor de prikkelstruiken uiteindelijk een belangrijke rol zouden kunnen spelen bij het natuurherstel.
Wanneer het hier regent is dat niet een gestaag buitje van een week, goed voor de grond, maar een enorme hoosbui. Behalve flinke erosie doet al dat water niets met het land, het blijft droog en kaal. De consequentie is ook, en dat zagen we eerder in Sulawesi en Portugal, dat de temperatuur aan de grond flink toeneemt. Het kan zó 10 graden Celsius warmer zijn dan wanneer er bos zou zijn blijven staan. Gevolg: nóg droger …..
Stargazing
Al vanaf de middelbare school heeft Hans een fascinatie voor sterrenkunde. Op zijn veertiende kocht hij bij V&D een kleine telescoop, voor 27,5 gulden (voor de jonge lezertjes, dat is ongeveer € 12,50 en dat was bijna een maand zakgeld). Uit de fotoboeken van zijn ouders haalde hij de donkerste zwart-wit negatieven die hij kon vinden (voor de jonge lezertjes, een negatief is de oorspronkelijke opname die je vroeger met een fototoestel maakte. In een fototoestel ging een rolletje. Als je na zorgvuldig fotograferen maximaal 36 foto’s had gemaakt, liet je het rolletje ontwikkelen (dan had je negatieven) en afdrukken. Dan pas had je foto's. Echt waar! Enfin, zoek maar op, daar zijn jullie waarschijnlijk beter in: klik!).
Terug naar Hans en zijn telescoopje. Die donkere negatieven plakte hij voor de lens zodat hij, met de telescoop op het dak van het kolenhok op het balkon en hijzelf op een wiebelig houten trapje, zonder oogschade naar zonnevlekken kon kijken!
Nu, een decennium of wat later, zien we, hier in Nieuw Zeeland, samen een sterrenhemel die ons onbekend is, behalve Orion dan, en die staat op z’n kop! Wanneer de nachten ook maar een beetje onbewolkt zijn schittert de Melkweg aan de hemel en zien we zelfs het Zuiderkruis en de grote en kleine Magelhaese wolken. Daar kon dat mannetje van 14 alleen maar van dromen!
Mount Cook
Vergeleken met de hoogte waar we in Nepal geweest zijn, lijkt Mount Cook, de hoogste berg van Nieuw Zeeland, een heuvel van niks: de knobbel is krap 3800 m, terwijl wij op ruim 4600 stonden. Ha!
Niets is minder waar. Het klimaat is hier dusdanig anders, dat het hooggebergte levensgevaarlijk is. Lawines, zeer snelle veranderingen van het weer, ze zorgen voor een lange lijst van slachtoffers.
Desalniettemin blijven de klimmers klimmen, en de wandelaars wandelen, want het is een ongelooflijk prachtige omgeving.
We doen de makkelijke wandeling naar Hooker Lake, een gletsjermeer dat 100 jaar geleden nog niet bestond omdat de gletsjer daar toen gewoon lag: klik!
Inmiddels is de gletsjer fors gekrompen. Aan het einde van het meer kun je de glesjertong zien, waar af en toe brokken vanaf breken die dan als ijsbergen het meer afdrijven. We wachten een paar uur om te kijken of Mount Cook nog achter de wolken vandaan wil komen, maar tevergeefs.
 |
| Wat doe je als je een tijdje op een heldere hemel wacht? |
 |
| Hooker Lake, met ver op de achtergrond de gletsjer |
Die avond én de volgende dag maakt Cookie het meer dan goed. Vanaf het Sealy Tarns uitkijkpunt. In alle pracht staat hij daar, het woeste hoogtepunt van Nieuw Zeeland. Ongenaakbaar, schijnbaar dichtbij maar tegelijkertijd zo ver weg en niet om mee te spotten. We hebben foto's (hieronder) en video's: klik! en nog een keertje: klik!
 |
| Mount Cook |
 |
| Bij de Sealy Tarns |
 |
| Mount Cook |
De erosie van de bergen levert mineralen af aan de gletsjermeren (sinds decennia afgedamd t.b.v. de elektriciteitsproductie). Door de wisselwerking tussen het zonlicht en de mineralen krijgen de meren een bijzonder fraaie blauw/turquoise kleur. Ook hier foto's en een video: klik!
 |
| Het Mount Cook massief, vanaf de oostoever van Lake Tekapo |
 |
| Lake Tekapo |
De natuur van Aotearoa, Nieuw Zeeland: een tussentijdse evaluatie
Nieuw Zeeland heeft prachtige natuur. Groots, overweldigend, vrijwel onaangetast. Nieuw Zeeland heeft, op een schaal die ons heeft verrast, enorm uitgestrekte landbouwgebieden waar vrijwel niets anders dan dat gebeurt. Misschien naïef van ons, in de zin van: groot westers land, dus grote westerse situaties, dus we hadden het kunnen weten. Lees: ontbossing en aantasting van de biodiversiteit. Met de beperkte blik die we hebben, lijkt het voor een land met slechts 4,5 miljoen inwoners, 13 keer groter dan Nederland, dat er wel heel veel oppervlak voor landbouw en veeteelt in gebruik is genomen. Vooral door de niet voor te stellen aantallen koeien en schapen is Nieuw Zeeland een van de grootste producenten van broeikasgassen ter wereld. Uiterst zeldzame zeezoogdieren als de Hector dolfijn, die alleen in Nieuw Zeeland voorkomen, worden in hun voortbestaan bedreigd doordat ze steeds vaker in netten van grote vissersschepen vast komen te zitten.
De Nieuw Zeelandse wonderbrokken natuur zijn grootse, overweldigende hotspots in een aangetast ecosysteem. De angst bestaat dat, ondanks de inspanningen van DOC en aanverwante instellingen, de aantastingen onomkeerbaar zijn. De schaal van wat verloren is, lijkt gewoon te groot, de kosten van herstel en de economische belangen van hooguit een status quo te hoog. We hebben er geen goed gevoel bij …
Positief blijven
We gaan verder! De laatste negen jaar heeft de Nieuw-Zeelandse regering ruim baan gegeven aan ongebreidelde ontwikkeling van nieuwe landbouwgronden. Dat ook de bevolking niet onverdeeld positief over de gevolgen hiervan is, blijk uit de ruime steun voor de nieuwe regering, die een andere koers wil varen.
En ook: als we in de spiegel kijken, zien we alleen onszelf: op wereldreis, met de milieu-voetafdruk die daar bij hoort. Wie zijn wij dan om met het vingertje te wijzen? Onderweg proberen we daarom de impact van onze reizen zo klein mogelijk te houden: Leave nothing but footprints, take nothing but pictures. En mooi is ook de oproep van DOC aan hen die de natuur ingaan: Take in: take out. Nog mooier is eigenlijk die van de ANWB:
En ook: als we in de spiegel kijken, zien we alleen onszelf: op wereldreis, met de milieu-voetafdruk die daar bij hoort. Wie zijn wij dan om met het vingertje te wijzen? Onderweg proberen we daarom de impact van onze reizen zo klein mogelijk te houden: Leave nothing but footprints, take nothing but pictures. En mooi is ook de oproep van DOC aan hen die de natuur ingaan: Take in: take out. Nog mooier is eigenlijk die van de ANWB:
“laat niet als dank
voor ‘t aangenaam verpozen,
de eigenaar van bos en hei
de schillen en de dozen”
We genieten elke dag van het ongelovelijke voorrecht om hier te zijn en als dat moois met volle teugen in te kunnen nemen. Onderweg zorgen we dat we soepel en sterk blijven.
 |
| Soepel en sterk! |
Op de camping waar we nu zitten, ging een ander, hoogbejaard stel eitjes klaarmaken voor het ontbijt. Samen aan de koekenpan, hij wat corpulent, zij magerder maar wat stram. Er liggen twee eitjes in de pan, zij pakt een volgend eitje. Vraagt hij: "Do you want two eggs?". "No", zegt ze, "but you do." "Oh yes", zegt hij, "that's true".
Word je daar niet helemaal blij van?
 |
| YIPPIE! |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten