Himalaya trekking deel III - Kathmandu en omstreken

Straatbeeld van Syāphru Besi.

Tatasuma

Onze Himalayareis heeft met de terugreis uit Syāphru Besi naar Kathmandu een bijzonder slotakkoord gekregen.

De eigenaresse van onze laatste lodge zou kaartjes voor de tatasuma klaar hebben liggen. Die waren er nog niet, maar ze zouden zeker ‘s avonds worden gebracht. Die avond: geen kaartjes, maar wel de toezegging dat ze (de dame) de volgende ochtend met ons mee naar de vertrekplaats zou lopen en de kaartjes zou kopen. Okido! Wij zijn van op tijd, dus graag om zes uur ontbijten, want de vertrektijd is zeven uur. Zes uur was veel te vroeg werd ons medegedeeld. Maar wij zijn niet alleen van op tijd, maar ook van standvastig. Dus afgesproken: zes uur ontbijten!

Ha! Op z’n noorderlings: haar wordt de pis niet lauw! Om zes uur de volgende ochtend ligt ze nog lekker te slapen, wij morrelen wat aan de deur en uiteindelijk zitten we een kwartier later te happen!

Om zeven uur gaat de bus! Zeven uur! We zijn hartstikke op tijd!

Lieve Hans en Marleen, zeven uur is, net als elastiek, een rekbaar begrip. Het betekent dat er ergens na zeven uur een auto vertrekt, waar jullie hoogstwaarschijnlijk in zitten. En de rit naar Kathmandu duurt zo'n zes tot acht uur.

Creatief en efficiënt! 

Ha!

De ouwe 4WD kraakt en piept, terwijl de rit nog moet beginnen. Plek voor 9 personen, maar dat is dan zonder de drie kinderen die ook mee gaan! We rijden over de Allerslechtste Weg In Het Heelal! Kuilen en gaten als meteoorinslagen, enorme stenen op de weg. Na een half uur zitten onze nieren achter onze oren en we moeten nog zo ver en zo lang! Gelukkig is de chauffeur een rustige gozer die ons onverschrokken langs en over de meest afschuwelijke obstakels rijdt.

Rijk

En minder rijk.

En dan hebben we onverwacht een pauze. Onze tatasuma lekt remvloeistof. Fijn als de afgronden naast je onpeilbare diepten bereiken. Gelukkig heeft de chauffeur een reserveflesje bij zich en al snel kunnen we verder. Nog geen kwartier later flikkert er opnieuw een rood lampje: remvloeistof op. Wat te doen. Een beetje lenen van een passerende vrachtauto en dan maar verder hobbelen. Dan is het verderop echt afgelopen. We stoppen bij een benzinestation. Die heeft, net als onze tatasuma, geen remvloeistof. Onze chauffeur is voor geen kleintje vervaard en lift twee keer met een brommer mee, ergens naar toe waar remvloeistof is en een remleiding-reparatie-set. Twee uur later kunnen we van start. Voor de zekerheid wordt een eind verderop, ter snelle inspectie van de reparatie, nog wel even een garage-brug opgereden (terwijl wij en alle andere passagiers nog gewoon in de auto zitten). Cool!

Pech! Kapotte remleiding, best wel lullig

als je naar beneden rijdt!

Altijd handig bij een benzine station, voor het geval dat. Als het zover is niet vergeten eerst de emmers te vullen!

Ach, het valt allemaal wel mee. Wat is nou een beetje vertraging? Veel zieliger is de kleine peuter voor ons, die ongelooflijk wagenziek is. Ze krijgt van haar moeder telkens kleine plastic zakjes omgebonden, die ze allemaal vol spuugt. De zakjes-met-inhoud verdwijnen allemaal door het raam naar buiten. De compassie is met de kleine, de natuur zucht ….

Laat of niet, er wordt voor de lunch gestopt! Dhal bat, het blijft je achtervolgen! Even later blijkt dat in onze tatasuma ook nog een doosje met twee levende kippen stond! Eigenlijk waren we dus met z’n veertienen! En terwijl de menselijke meerderheid aan de Dhal bat zat, vond een van de kipjes dat ze ook lunchpauze had. Ze had een gat in de doos gevonden en was lekker aan het rondpikken! Na een korte achtervolging was de kippenlunchpauze voorbij en werd ze onverrichter zake terug in de doos gebonjourd.

Ons peutertje met wagenziekte had tijdens de lunch ook wat gegeten. Helaas voor het poppetje was de gang door de slokdarm tweerichtingsverkeer - al na enkele kilometers na de hervatting van ons vervoer ging de rommel linea recta door het raam de berm in. Echt zielig, het stakkertje had het zweet op haar bolletje en voelde zich tot op het laatst van de rit uiterst belabberd.

Gedeelde smart is halve smart zullen de goden gedacht hebben: een kilometer of wat vóór Kathmandu had de moeder aller files zich op onze weg genesteld. En wat voor een gemotoriseerd verkeer aan die file meedeed! Ontzettend veel motoren, vrachtauto’s, tatasuma’s, en allerlei ander spul. Met stoffige wegen. Met uitlaatgassen en roetbrakers die onze fijnstof-normen tot een absoluut lachertje maken. En een vertraging dat dat gaf! Na dik twaalf uur hangen en wurgen kwamen we eindelijk in Kathmandu aan, waar het nachtelijke duister al was gevallen. En waar Hans en Marleen nog geen hotel hadden geregeld, in een soort blinde overtuiging dat we een soort van op tijd zouden aankomen. Dom dom dom.

Of niet?

Sonam en Dolma

Een uur of twee voordat we in Kathmandu aankomen, draait de vrouw voor ons zich opeens om en zegt: “jullie mogen wel met mij en mijn zus [die met die kippen, red] mee, en bij ons thuis overnachten”. Nou, is dat nou niet ontzettend lief & fantastisch?

Heerlijk Dhal bat gegeten bij Sonam en Dolma! Dhal bat is het nationale gerecht en wordt meestal 3 x per dag gegeten. Het bestaat uit rijst, groente, saus met linzen en pickles. Wij in de woonkamer en de rest van de familie in de keuken.  

Happy family! 

Sonam en Dolma wonen met de man van Dolma en hun broer in het huis van Dolma. De zussen hebben jaren in Oman en Israël gewerkt en het geld dat ze heeft verdiend is door Dolma in een (deel van een) pand geïnvesteerd. De zussen hebben geen werk in Kathmandu, de huurinkomsten zijn daarom ook een belangrijke aanvulling op het inkomen van de mannen.

In huis woont ook Lassy, het dochtertje van een andere broer van de meiden. Lassy kan hierdoor naar school in Kathmandu, iets wat haar ouders (die in de bergen wonen), zelf niet kunnen betalen.

Kathmandu, veel, stof en smog! Vijftig jaar geleden stonden de tempels praktisch nog helemaal vrij. Af en toe een huisje. Nu zijn ze allemaal volledig ingebouwd. 

Op het balkon van Dolma. Er waren al 2 kuikentjes. 

Dolma

Swayambhunath

Heerlijk slapen en dan een ontbijt. Lassy gaat naar school en wij gaan met Sonam en Dolma als gids naar wat in de volksmond bekend staat als de “Apentempel”: Swayambhunath. De levensgeschiedenis van Boeddha in steenreliëf is een mooi stuk werk. We wandelen naar boven, tussen de vele tentjes met snuisterijen door, langs apen die allang vergeten zijn dat gewoon eten niet uit de handen van koekjesvoerende toeristen komt (je vraagt je af hoeveel apen er überhaupt zouden zijn als voeren verboden was).

Swayambhu

En heel veel apen.

Later trakteren we onze nieuwe vriendinnen op een lekkere lunch. Daarna is het tijd om weer verder te gaan. Over een kleine week zien we ze weer!

Samen lunchen.

Wij trakteren. 

Boudha

Hotel Inn Boudha bevindt zich in de ring rond het heiligdom Boudha, een grote stupa in het oosten van Kathmandu.

Boudhanat stupa

Het plein waarin het heiligdom ligt bestaat feitelijk uit een naadloze aaneenschakeling van eettentjes (tot drie of vier hoog) en nauwelijks van elkaar te onderscheiden souvenirwinkels waarin honderden volstrekt unieke klankschalen, bidkettingen, boudhabeeldjes en beeldjes van heiligen, katten, honden, olifanten en andere artefacten, bidvlaggetjes en mandala’s, foto's en ansichtkaarten, doeken in allerlei kleuren, schoenen en sandalen, tassen en mutsen, muziek en muziekinstrumenten, verpakte etenswaren al dan niet ruim over de houdbaarheidsdatum, stukken bewerkt jade of niet van echt te onderscheiden kunststof aan de argeloze toerist worden aangeboden. 
Van de vroege ochtend tot in de avond gaat het zo door.

Duizenden kaarsjes verlichten de avond

Daaromheen loopt de menigte vooral rechtsom, naar wens en gebruik van de boeddhistische leer, hoewel de monniken zelf er af en toe ook een handje van hebben om tegendraads te lopen. Wellicht om op tijd aan de dis te kunnen schuiven, want ons beeld van de wat magere bedelmonnik wordt geloochenstraft door de doorgaans misschien niet volvette maar dan toch zeker goed doorvoede verschijningen in paars-rode gewaden.

Na dit religieus/commerciële tafereel enige tijd gade geslagen te hebben kunnen we ons niet aan de indruk onttrekken dat een stevige uitvoering van hetgeen beschreven is in Mattheüs XXI 12-13, niet mis zou staan.

Maar wie zijn wij om te oordelen. Alles gaat hier uiteindelijk in pais en vree, terwijl buiten het gewone straatleven ook zijn dagelijkse rondjes draait ...

En wij? Wij hebben soms behoefte aan simpele westerse geneugten, zoals een vegetarische burger met slappe friet en kledder.

Vraag Hans naar het hoogtepunt van zijn Kathmandu-verblijf en de kans is groot dat hij uitwijdt over zijn barbier-extravaganza!

Al jaren was hij op zoek naar de vaste hand van een barbier om zijn vakantie-baard aan te pakken. Op bovenstaande foto is duidelijk dat hij daarin geslaagd is. Alleen dat het bezoek aan de kapper zó uit de hand zou lopen, had hij niet kunnen bevroeden: klik!. Met eindoordeel: klik!

Pashupati

De Hindoetempel Pashupati is een groot complex aan de oostkant van Kathmandu. We komen binnen aan de oudste kant, zo lijkt het, gezien de slechte staat waarin veel onderdelen van de tempel zich bevinden - los van de aardbevingsschade die slechts steentje voor steentje wordt aangepakt. Een groot deel van de afgebroken stukken liggen nog steeds op dezelfde plaats waar ze zijn neergevallen.

Hier wordt gewoond.........

Aardbevingschade (2015)

1 mannetje aan het restaureren!

Het is hier heel rustig, wat niet gezegd kan worden van het tempel gedeelte aan de oevers van de Baghmati-rivier, waar druk bezochte tempels staan (deels alleen toegankelijk voor Hindoes). Ook vinden hier uitvaarten plaats: langdurig ceremonieel afscheid van de overledenen gevolgd door lijkverbrandingen.

Uiteraard ontmoeten we hier de nodige commerciële activiteiten, waaronder bijzonder uitgedoste mannen (yogi’s?) die zich, actief wervend, tegen betaling laten fotograferen.

We vinden het allemaal nogal ingewikkeld, vragen rond authenticiteit liggen op de loer, maar uiteindelijk is het niet onze maatschappij en zijn de vragen niet voor ons. Wij zijn slechts passanten. 

Niet voor vegetariërs

Bhaktapur

De drukte en herrie in Kathmandu zat? Ga naar Bhaktapur! Wij namen de bus, een uur sardientje spelen en je bent er al! 

Onze homestay is een absolute aanrader: Pradhan homestay. Leuk gezin, lekkere tuin, prima ontbijt met lokale extra's, goede toeristische informatie.

Bhaktapur heeft flink te leiden van de al vaker genoemde aardbeving. Een groot deel van de monumenten heeft schade, soms catastrofaal. Lang niet overal worden herstelwerkzaam-heden uitgevoerd en wanneer dat wel het geval is, gebeurt dat vaak maar door één of twee man. Voorbeeld is de restauratie van een kleine tempel op Durbar square, waar een mannetje de hele dag alleen maar met een hamer en beitel cement van stenen af aan het bikken was.

Taumadhi square

Nabij Durbar square

Het mannetje is hier in z'n eentje met de restauratie bezig.
Hij bikt cement van een steen. Op de poster kun je zien hoe het voor de aardbeving was!

En nu na de aardbeving! 

Overal aardbevingsschade

Let op de palen die het gebouw stutten. Dit hebben weer heel veel gezien. Ook dwars over de weg, zodat je moet bukken om er onderdoor te gaan.

Ook de gewone huizen zijn dikwijls (zwaar) beschadigd. Onze homestay niet, maar het huis van de buren was volledig ingestort, waarbij een fors deel van het puin bij "ons" in de tuin terecht kwam ...

Berggeit vanaf 60m al te ruiken. Hij deed nog een aanval naar een paar toeristen. 

Zondag de 4e was het een Hindoe feestdag. We krijgen van onze landlord de tip om naar Changu Narayan te gaan - een dorp met een Hindoetempel, zo'n acht kilometer verderop. Het wordt een prettige wandeling, deels door wijken waar luxe huizen staan of worden gebouwd (video: klik!), deels door landbouwgebied (video: klik!).

Met vereende kracht wordt door
man en vrouw een betonnen vloer gestort.

Rijst wordt geoogst.

Het dorpje en de tempel vonden we niet heel bijzonder. Wel lekker geluncht en dankzij een snelle wifi-verbinding een hoop video's op ons YouTube kanaal geplaatst. Ook handig. 

Viering van het feest. Symbolen en figuren
uitgebeeld met bonen, popcorn en andere
etenswaren. Daarbij muziek en zang!

Nogmaals Kathmandu

De laatste anderhalve dag in Kathmandu waren soms net zo verwarrend als de eerste dagen. Zo bleek een flink deel van de dirt roads in Thamel plotseling geasfalteerd te zijn! Dat scheelt een hoop stofzooi! Alleen jammer dat de rochels nu langer blijven liggen. Je kunt niet alles hebben! 

De laatste dag hebben we nog thee gedronken met Sonam en Dolma. Wat inkopen gedaan, gelogd en voor het eerst mo:mo gegeten. 

Tot slot!

Dat we toch naar Nepal zijn gegaan was uiteindelijk een verrassing. Zoals we al eerder vertelden moesten we met zorg rekening houden met Marleen haar hoogteziekte. Uiteindelijk hebben we de hoogte overwonnen alhoewel dat toch nog gepaard ging met hoogteziekte verschijnselen, maar acceptabel en te doen. 'Slow but steady' , zoals een gids zei. We zijn maar 200 m lager geweest dan de Mont Blanc! 

Eén aspect willen we toch noemen, wij hebben vele dragers gezien die bagage van toeristen droegen. Een manier voor de Nepalees om geld te verdienen. Je zag dragers met 1 tas op de rug, wat prima te doen is, maar we hebben ze ook met 3 of 4 tassen op de rug gezien, waarbij ze zwoegend naar boven klommen. Als toerist voelen wij dan veel verwarring. De Nepalese regering heeft regels in het leven geroepen om het gewicht te beperken. Het was duidelijk dat deze regel vaker niet dan wel werd toepast. 

Verder kunnen we zeggen dat we wonderlijke dingen hebben gezien, mooie dingen, verrassende en warme ontmoetingen gehad, maar ook heel veel verwarrende dingen vanwege de grote contrasten. Arm, rijk, duur, goedkoop, vies, schoon, eerlijk, oneerlijk, eigenlijk zijn alle superlatieven en contrasten van toepassing voor dit land en de bewoners.

De drie dingen die het meeste bij zullen blijven zijn de enorme schade van de aardbeving, de prachtige bergen en de warme ontmoetingen!

CU in Nieuw Zeeland!